Trước đây, các sách y khoa mô tả bệnh nhân điển hình bị sỏi thận là người da trắng, tuổi trung niên, béo phì do chế độ ăn không lành mạnh và không uống đủ nước. Hiện nay thì những cuốn sách này cần phải cập nhật lại. Một nghiên cứu mới cho thấy không những tỷ lệ người bị sỏi thận đang tăng mà những người trước kia được cho là ít có nguy cơ bị sỏi thận lại nằm trong số những bệnh nhân mới, bao gồm trẻ em, phụ nữ và người Mỹ gốc Phi.

Tại sao bị sỏi?

Sỏi thận hình thành do một số chất đặc trưng trong nước tiểu như canxi hay uric acid, dạng tinh thể. Những yếu tố giúp hình thành sỏi thận:

• Chế độ ăn chứa nhiều đạm động vật, natri, và đường, uống ít nước.
• Một số tình trạng như bệnh gút, tiểu đường và béo phì.
• Ảnh hưởng của thuốc, chẳng hạn thuốc bổ sung canxi.
• Tiền sử gia đình và di truyền – người trong nhà có thể bị sỏi thận mặc dù người ta vẫn chưa chắc chắn bệnh là do những yếu tố cụ thể như, cùng chung gen di truyền hay là sống cùng môi trường và cùng chung một chế độ ăn.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Trong khi việc tìm ra nguyên nhân cụ thể dường như bất khả thi thì bệnh sỏi thận khá phổ biến, ảnh hưởng khoảng 19% nam giới và 9% nữ giới ở độ tuổi 70.

Sỏi thận có nghiêm trọng không?

Thỉnh thoảng, người ta tình cờ phát hiện mình bị sỏi thận và cũng tự khỏi, không gây ra triệu chứng gì và chẳng cần điều trị. Nhưng khi sỏi kẹt ở đâu đó, nó sẽ làm bạn đau hay làm tắc dòng chảy nước tiểu. Sỏi có thể bị kẹt ở bất kỳ nơi đâu trong hệ thống tiết niệu, gồm thận, niệu quản (ống dẫn kết nối mỗi quả thận với bàng quang), bàng quang hay niệu đạo (ống thông nước tiểu từ bàng quang ra ngoài). Bạn có thể nghe nói “thoát sỏi thận” có thể gây đau đớn cùng cực – đó là khi sỏi làm tắc nghẽn trong niệu quản.

Bên cạnh cơn đau và những bất tiện khi tiểu tiện, người bệnh còn bị chảy máu và suy thận. Những viên sỏi gây tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu và thậm chí liên quan đến bệnh tim mạch. Do đó, sỏi thận là bệnh nặng.

Tin mới

Một nghiên cứu mới đăng trên tờ Tạp chí Y khoa Hiệp hội Hoa Kỳ về Niệu Học mô tả một phân tích hơn 150.000 người ở Nam Carolina, những người này từng bị sỏi thận ở thời điểm nào đó giữa năm 1997 đến 2012. Những phát hiện chính của nghiên cứu:

• Tần suất của sỏi thận tăng 16% trong suốt thời gian nghiên cứu.
• Những ca sỏi thận tăng chủ yếu ở trẻ em, phụ nữ và người Mỹ gốc Phi.
• Trong khi nam giới bị sỏi thận chiếm đa số (điều này đã ghi nhận trong quá khứ), thì con số những phụ nữ dưới 25 bị sỏi thận lại nhiều hơn.

Tại sao những ca sỏi thận tăng?

Nghiên cứu này và những nghiên cứu trước đây chưa biết nguyên nhân tại sao sỏi thận lại có chiều hướng tăng. Tỷ lệ tăng của bệnh béo phì có thể là nguyên do. Một khả năng khác có thể do thay đổi khí hậu vì khi nhiệt độ ấm hơn người ta càng dễ mất nước. Thực tế, không ai biết chính xác nguyên nhân là gì.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Vậy bạn có thể làm gì?

Nếu bạn có những triệu chứng của sỏi thận, nên đi gặp bác sĩ hay báo trực tiếp cho nhân viên phòng cấp cứu. Triệu chứng phổ biến nhất là những cơn đau ở lưng hay vùng bụng dưới, đau khi đi tiểu, hay có máu trong nước tiểu.

Nếu bạn được chẩn đoán bị sỏi thận, bạn cần tìm hiểu nguyên do tại sao (nếu có thể) và có biện pháp ngăn ngừa bệnh tái phát. Đến gặp bác sĩ và tư vấn về thay đổi chế độ ăn cũng như thuốc uống (hay phòng tránh). Chi tiết buổi tư vấn tùy thuộc vào loại sỏi và kết quả xét nghiệm máu, nước tiểu.

Cần làm gì?

Cần nhiều nghiên cứu để tìm hiểu nguyên nhân – hay những nguyên nhân – làm sỏi thận trở nên ngày càng phổ biến. Nếu chúng ta tìm ra nguyên nhân thì có cơ hội tìm ra những cách tốt hơn để phòng bệnh. Hãy tưởng tượng xem sỏi thận gây đau đớn và tiềm ẩn nguy hiểm ra sao, phòng bệnh là cách tốt. Hãy hỏi bất kỳ ai bị sỏi thận: nên phòng tránh trước nếu có thể.

Nhóm Biên Dịch Y Khoa, Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Yersin

Nguồn Harvard Health Publications

(Bản quyền các bài dịch thuộc về các dịch giả và yersinclinic.com. Mọi hành vi đăng lại, trích dẫn phải ghi rõ nguồn yersinclinic.com)

Xem thêm những bài viết liên quan:

1. Nang Thận

2. Tình Trạng Sức Khỏe Khi Hiến Gan Hoặc Thận

PHÒNG KHÁM ĐA KHOA QUỐC TẾ YERSIN

• Địa chỉ: Số 10 Trương Định, P.Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.Hồ Chí Minh
• Điện thoại: 028 39 33 6688       Hotline: 0903.800.551
• Email: info@yersinclinic.vn
• Website: www.yersinclinic.com