Bức tranh toàn cảnh

Ung thư phổi là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở cả hai giới nam và nữ. Tuy nhiên điều này không hẳn là đúng ở thời gian trước đây. Trước khi thuốc lá được sử dụng rộng rãi, ung thư phổi rất hiếm hoi.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Ngày nay, 9/10 ca ung thư phổi tử vong nguyên nhân chủ yếu là do hút thuốc lá, trong khi khí radon, ô nhiễm và những chất hóa học khác chỉ đóng một vai trò khá nhỏ. Mặt khác, ngày nay cũng đã có một số thuốc mới mang lại hi vọng cho người bị ung thư phổi.

Thuốc lá gây ra ung thư phổi như thế nào?

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Thuốc lá không chỉ chứa những hóa chất gây ung thư mà còn phá hủy khả năng đề kháng tự nhiên của phổi. Bình thường, đường thở được phủ bởi những sợi lông mao. Các lông mao này sẽ bảo vệ phổi bằng cách quét sạch những độc tố, vi khuẩn, và virus. Khói thuốc cản trở những lông mao thực hiện công việc của chúng. Chính vì vậy mà những hóa chất gây ung thư có cơ hội tích tụ trong phổi.

Triệu chứng của ung thư phổi

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Ung thư phổi diễn biến khá thầm lặng. Giai đoạn đầu, thường không có triệu chứng hay dấu hiệu cảnh báo. Khi bệnh tiến triển nặng, triệu chứng, có thể xuất hiện các triệu chứng:

• Ho kéo dài
• Đau ngực khi hít thở sâu
• Thở khò khè hay khó thở
• Ho ra đàm có máu
• Mệt mỏi

Tầm soát ung thư phổi

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Ung thư phổi có thể phát hiện sớm sao? Đúng vậy, chụp CT có thể phát hiện ung thư phổi giai đoạn sớm ở một số người, nhưng cũng không hẳn đã đủ sớm đủ để cứu mạng họ.

Tổ chức Preventive Services Task Force của Hoa Kỳ khuyến cáo tầm soát ung thư phổi hàng năm bằng cách chụp CT bức xạ thấp ở người lớn, độ tuổi từ 55 đến 80, đặc biệt những người có tiền sử hút thuốc 30 năm và hiện vẫn đang hút hoặc đã bỏ thuốc trong vòng 15 năm. Bác sĩ tính con số “năm hút thuốc” bằng cách nhân số điếu thuốc hút mỗi ngày với số năm hút. Có thể ngưng chương trình tầm soát sau khi đã ngưng thuốc 15 năm.

Chẩn đoán ung thư phổi

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ không phát hiện ung thư cho đến khi xuất hiện các triệu chứng như: ho kéo dài hay thở khò khè. Lúc đó, bác sĩ có thể cho bạn chụp X-quang hay làm các chẩn đoán hình ảnh khác. Bác sĩ cũng sẽ yêu cầu bạn làm xét nghiệm đàm. Nếu một trong những cận lâm sàng này có dấu hiệu nghi ngờ ung thư, bác sĩ sẽ yêu cầu làm thêm sinh thiết.

Sinh thiết phổi

Nếu trong phim chụp X-quang phát hiện có khối u nghi ngờ, hay phát hiện trong đàm có tế bào ung thư, bác sĩ sẽ dùng kim lấy mẫu sinh thiết phổi để xác định chẩn đoán.

Những loại ung thư phổi

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Có 2 loại chủ yếu.

• Ung thư tế bào nhỏ là loại nguy hiểm, loại ung thư này di căn rất nhanh dù trong giai đoạn sớm. Loại ung thư này thường liên quan tới hút thuốc lá và rất hiếm xuất hiện ở những người không hút thuốc.
• Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, nó phát triển từ từ và loại này phổ biến đến nỗi nó chiếm 85% ở hầu hết các ca ung thư phổi.

Các giai đoạn của ung thư phổi

Việc phân giai đoạn ung thư nhằm đánh giá qua mức độ lan tràn của bệnh. Tuy nhiên 2 loại ung thư phổi này có cách phân giai đoạn khác nhau.

• Ung thư phổi tế bào nhỏ, gồm 2 giai đoạn chính: Giai đoạn “hạn chế” là thời kỳ ung thư chỉ diễn ra ở 1 bên phổi hoặc các hạch bạch huyết gần đó. Giai đoạn “lan rộng” là thời kỳ ung thư đã lan sang lá phổi còn lại hoặc xa hơn nữa.
• Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ có 4 giai đoạn, tùy thuộc vào tế bào ung thư đã lan rộng đến đâu.

Tỉ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư phổi

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Theo thống kê mới nhất của Viện Ung Thư Quốc Gia từ năm 2004 đến năm 2010, cơ hội sống của những bệnh nhân ung thư phổi dao động từ 4% đến 54%, tùy thuộc vào giai đoạn ung thư được phát hiện. Nghiên cứu cho thấy tỉ lệ sống 5 năm, tiếp tục tăng theo thời gian.

Điều trị ung thư trong giai đoạn đầu

Khi ung thư phổi không phải tế bào nhỏ được phát hiện trước khi lan ra phổi còn lại, phẫu thuật có thể có tác dụng. Bác sĩ sẽ cắt bỏ một phần phổi có khối u, hoặc nếu cần thiết, sẽ cắt cả một bên phổi. Một số bệnh nhân phải trải qua quá trình xạ trị hay hóa trị sau phẫu thuật để tiêu diệt các tế bào ung thư còn lại. Tuy nhiên, phẫu thuật cắt bỏ không phải là lựa chọn cho những bệnh nhân bị ung thư tế bào nhỏ vì ngay khi có chẩn đoán ung thư thì bệnh đã di căn.

Điều trị ung thư phổi di căn

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Khi ung thư đã di căn và không chữa khỏi được, các phương pháp điều trị vẫn có thể giúp bệnh nhân sống lâu hơn và có chất lượng sống tốt hơn. Xạ trị và hóa trị giúp giảm kích thước khối u và giảm triệu chứng, chẳng hạn như xương đau hay tắc nghẽn đường hô hấp. Hóa trị là phương pháp chính điều trị ung thư phổi tế bào nhỏ.

Các phương pháp điều trị tập trung

Điều trị nhằm vào khối u là dạng điều trị mới có thể kết hợp với hóa trị hoặc khi những liệu pháp khác thất bại. Có 2 phương pháp trị liệu mới.

• Một loại dùng để chặn sự tăng trưởng của các mạch máu tân sinh dùng để nuôi các tế bào ung thư. Phương pháp này giúp những bệnh nhân ung thư trễ sống lâu hơn.
• Loại khác ngăn cản các tín hiệu dẫn đến sự tăng sinh tế bào ung thư.

Sau khi có kết quả chẩn đoán...

Bị chẩn đoán ung thư phổi có thể là một cú sốc đối với người bệnh, và nếu do hút thuốc gây ra, họ sẽ cảm thấy hối hận. Thay vì phí thời gian tự trách bản thân. bạn nên nhìn về phía trước. Không bao giờ là quá trễ để bắt đầu một lối sống mới lành mạnh hơn. Có bằng chứng cho thấy những bệnh nhân biết mình bị ung thư phổi và đã bỏ thuốc có cuộc sống tốt hơn so với những người vẫn giữ thói quen hút thuốc.

Ung thư phổi và người hít khói thuốc gián tiếp (hút thuốc thụ động)

Mặc dù hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu của ung thư phổi nhưng đây không phải là nguy cơ duy nhất. Hít khói thuốc gián tiếp ở nhà hay ở nơi làm việc đều tăng nguy cơ bị bệnh. Những người kết hôn với bạn đời có thói quen hút thuốc thì nguy cơ bị ung thư phổi cao hơn những người có vợ/chồng không hút thuốc từ 20% đến 30%.

Ung thư phổi và nguy cơ phơi nhiễm tại nơi làm việc

Một số công việc tăng nguy cơ ung thư phổi ở cả người hút thuốc và người không hút thuốc. Những người làm việc trong môi trường có uranium, arsenic, và các hóa chất khác nên hạn chế tiếp xúc với những chất này. Chất amiăng, trước đây dùng rộng rãi để cách nhiệt, là một trong các nguyên nhân chủ yếu gây ra ung thư phổi. Mặc dù hiện nay chất này ít được dùng đến, nhưng những người lao động trước đây tiếp xúc với chất này nhiều năm trước vẫn có nguy cơ nhiễm bệnh.

Ung thư phổi và khí radon

Radon là một loại khí phóng xạ tự nhiên, ở một số vùng của nước Mỹ nồng độ khí này cao hơn mức bình thường. Khí gas có thể tích tụ trong nhà và tăng nguy cơ ung thư phổi, đặc biệt ở những người hút thuốc. Đây là nguy cơ đứng hàng thứ hai gây ung thư phổi ở Mỹ. Khoảng 12% ca tử vong do ung thư phổi đều liên quan đến việc tiếp xúc khí radon. Khí gas này không màu và không mùi, nhưng có thể phát hiện ra nhờ sử dụng bộ dụng cụ xét nghiệm đơn giản.

Ung thư do ô nhiễm không khí

Trong khi ung thư do ô nhiễm ít hơn số ca do thuốc lá gây ra, nhưng ô nhiễm không khí cũng tăng nguy cơ ung thư. Chuyên gia cho rằng ô nhiễm từ khói xe, nhà máy và các nhà máy điện có thể gây tác hại cho phổi như do hít khói thuốc gián tiếp gây ra. Trên thế giới, ô nhiễm không khí gây ra khoảng 223,000 ca tử vong do ung thư phổi.

Những yếu tố nguy cơ khác của ung thư phổi

• Tiền sử gia đình về ung thư phổi
• Uống nước có nồng độ arsenic cao

Những người không nằm trong nhóm nguy cơ vẫn có khả năng bị ung thư phổi – gồm cả những người không bao giờ hút thuốc. Các nhà nghiên cứu hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân nhưng ung thư phổi ở những người không hút thuốc thường là nữ giới chứ không phải nam. Một loại ung thư tuyến hay xuất hiện ở những người không hút thuốc hơn là ở những người nghiện thuốc lá.

Phòng tránh ung thư phổi

Ung thư phổi có thể là một trong những loại ung thư nguy hiểm nhất, nhưng có thể phòng tránh được. Đơn giản nhất là không hút thuốc. Nếu được, hãy tìm cách bỏ thuốc. Nếu bỏ thuốc được 10 năm, nguy cơ ung thư phổi giảm từ 30% đến 50%.

Nhóm Biên Dịch Y Khoa, Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Yersin

Nguồn WebMD

(Bản quyền các bài dịch thuộc về các dịch giả và yersinclinic.com. Mọi hành vi đăng lại, trích dẫn phải ghi rõ nguồn yersinclinic.com)

>>> Xem thêm những bài viết liên quan: 

1.  Nào, Chúng Ta Cùng… Chụp!

PHÒNG KHÁM ĐA KHOA QUỐC TẾ YERSIN

• Địa chỉ: Số 10 Trương Định, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
• Điện thoại: 028 39 33 6688                  Hotline: 0903.800.551
• Email: info@yersinclinic.com
• Website: www.yersinclinic.com