Mụn nước là một bằng chứng cho thấy cuộc sống thật không công bằng, vì sao một số người cứ phải chịu trận trong khi nhiều người khác lại chẳng bao giờ bị? Ngoài đau và ngứa, mụn nước còn khiến bạn thấy tự ti.

Một vài điều trị sớm ngay khi mới phát bệnh có thể làm ngắn thời gian diễn tiến của bệnh. Một vài biện pháp khác giúp giảm nhẹ triệu chứng. Hãy nhìn vào hình ảnh minh họa để học cách nhận biết, phòng tránh và điều trị mụn nước.

Mụn nước có nguy hiểm hay không?

Nguyên nhân không phải là do cảm lạnh.

Nguyên nhân gây mụn nước không phải là cảm lạnh. Chúng gây ra bởi virus HSV (herpes simplex virus) xâm nhập qua da do tiếp xúc với da nhiễm trùng hoặc chất dịch của cơ thể. Virus có 2 dạng. HSV-1 gây mụn nước, làm tổn thương da khi nó sinh sản, và hình thành các mụn nước kéo dài khoảng 1 tuần. Giữa giai đoạn bùng phát HSV-1 lưu trú trong các tế bào thần kinh, vì thế bệnh sẽ không thể được chữa khỏi hoàn toàn.

Bệnh tấn công ở đối tượng nào? Tại sao?

Thông thường hơn phân nửa trong số chúng ta có nhiễm HSV-1 qua những nụ hôn ngọt ngào từ người thân hoặc người yêu. Vậy vì sao chỉ một số ít người bị mụn nước? Câu trả lời là do cơ địa. Một nghiên cứu đã xác định được 6 loại gen hay gặp trên những người bị mụn nước. 3 trong số đó có khả năng liên quan đến cách thức mà HSV1 tái kích hoạt và gây bệnh.

Stress cũng làm khởi phát mụn nước. HSV-1 thường nằm im trong các tế bào thần kinh. Nhiều người có các yếu tố kích thích quen thuộc làm virus HSV-1 tái hoạt động gây mụn nước. Nắng, stress, sốt và kinh nguyệt là những yếu tố thường gặp. Vài người có thể bị mụn nước 2 lần trong năm, trong khi một số người lại bị tái phát đều đặn hàng tháng.

Loét miệng khác với mụn nước

Mụn nước thường xuất hiện trên môi; còn loét miệng xuất hiện bên trong miệng. Loét miệng không do virus gây ra và cũng không lây nhiễm. Cho đến nay cũng chưa xác định được nguyên nhân gây loét. Đối với mụn nước, lúc đầu da đỏ và trở nên bị kích thích. Sau đó mụn nước xuất hiện,vỡ ra và tạo vãy trước khi lành.

Khi bị lây nhiễm mụn nước

Mụn nước gây ra khi virus sinh sản trong các tế bào bị nhiễm. Từ lúc da chuyển sang ngứa và đỏ thì virus HSV-1 đã hiện diện và có thể lây lan. Khả năng lây mạnh nhất khi có các mụn nước rõ ràng và ngay sau khi vỡ, cho đến khi da hoàn toàn liền lạc bình thường trở lại. Tuy nhiên, một số người có khả năng lây qua nước bọt bất kỳ lúc nào, cho dù họ chẳng bao giờ bị mụn nước cả.

Virus HSV-1 lây lan như thế nào?

Virus HSV lây lan qua dịch tiết của cơ thể. Người bị nhiễm, trên môi thường có virus HSV-1 hiện diện dù mụn nước chưa xuất hiện rõ rệt. Hôn là con đường chính gây lây lan. Vì virus HSV-1 sống trong nước bọt, do đó sử dụng chung dụng cụ ăn uống cũng là cách lây lan mầm bệnh. Hơn thế, tình dục bằng đường miệng cũng gây nhiễm HSV-1.

Tránh lây lan mụn nước

Khi bị mụn nước, người bệnh được cảnh báo là không hôn, không dùng chung bàn chảy đánh răng, dụng cụ ăn uống hoặc mắt kính và không "quan hệ" bằng miệng. Tuân thủ theo cảnh báo này giúp giảm thiểu hầu hết lây lan HSV-1.

Giảm tình trạng mụn nước bằng cách nào

Giảm đau do mụn nước

Trong khi đợt bùng phát đầu tiên thường kéo dài 2 tuần, những đợt tái phát thường kéo dài khoảng 1 tuần. Vài người có thể tìm được cách giảm cảm giác nóng hoặc lạnh. Mặc dù, không thể chữa khỏi hoàn toàn mụn nước, nhưng một số kem hoặc gel bôi có thể giúp giảm đau và nóng rát.

• Kem kháng virus: Nếu bôi kem kháng virus sớm khi khởi phát triệu chứng mụn nước sẽ rút ngắn thời gian lành bệnh. Kem Docosanol (Abreva) là thuốc không kê toa và luôn có bán ở các hiệu thuốc. Một lựa chọn khác là kem Acyclovir (Zovirax), Penciclovir (Denavir) nhưng cần có toa.
• Thuốc: Uống thuốc kháng virus sẽ rút ngắn thời gian khỏi bệnh, nhất là uống ngay khi mới phát triệu chứng bệnh như da đỏ hoặc ngứa. Acyclovir được dùng ngay khi phát bệnh, uống 5 lần mỗi ngày. Dạng khác với liều duy nhất (Sitavig) đặt trên nướu và sẽ phóng thích thuốc khi tan dần. Valacyclovir (Valtrex) uống ngay khi có biểu hiện mụn nước và 12 giờ sau đó.Famciclovir (Famvir) cũng dùng với liều duy nhất.

Đây có phải là mụn nước?

Khi mụn nước không nổi ở môi. Mặc dù hiện tượng này không phổ biến, nhưng thật sự mụn nước có thể nổi khắp nơi trên mặt, trên má, cằm hay mũi. Hầu hết mỗi lần tái phát mụn nước sẽ nổi cùng một chỗ.

Mụn nước có thể lây lan đến các chỗ khác trên cơ thể không?

Có thể, tuy khá hiếm, nhưng virus có thể lây lan qua các vị trí khác trên cơ thể. Nhất là khi chạm vào mụn nước lại sờ vào vùng da hở, niêm mạc miệng, mắt hay âm đạo sẽ dẫn đến nhiễm trùng do herpes. Người bệnh có thể ngăn chặn sự tự lây nhiễm này bằng cách rửa tay sạch và không sờ chạm vào các mụn nước.

Khi mắt bị nhiễm trùng do herpes.

Virus gây mụn nước có tấn công lên các vị trí khác như ngón tay ( herpes ngón tay), mắt (herpes mắt). Herpes mắt thường xảy ra nhất là ở giác mạc. Ở Mỹ, đây là nhiễm trùng phổ biến nhất gây mù giác mạc. Điều trị cấp bách là cần thiết để tránh tổn thương mắt. Herpes ngón tay sẽ gây đau. Trẻ con thường bị herpes ngón tay vì chúng phát tán virus từ mụn nước do ngón tay hoặc mút ngón cái.

Biện pháp ngăn ngừa.

Khá khó để ngăn ngừa mụn nước, tuy nhiên giảm các tác nhân kích thích cũng giúp ích phần nào. Tránh nắng trực tiếp, dùng kem chống nắng và dưỡng môi ngăn ngừa tia UV. Chọn môn tập luyện phù hợp nhằm kiểm soát stress. Uống nhiều nước và tập thể dục hàng ngày để đảm bảo có hệ miễn dich khỏe mạnh. Hãy đến gặp bác sĩ khi mụn nước tương đối nặng và tái phát thường xuyên.

Nhóm Biên Dịch Y Khoa, Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Yersin

( Nguồn WebMD - http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/ss/slideshow-cold-sores)

PHÒNG KHÁM ĐA KHOA QUỐC TẾ YERSIN

• Địa chỉ: Số 10 Trương Định, P.Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.Hồ Chí Minh
• Điện thoại: 028 39 33 6688       Hotline: 0903.800.551
• Email: info@yersinclinic.vn
• Website: www.yersinclinic.com

Tham khảo một số bài viết liên quan:

1. Loại Bỏ Hôi Miệng

2. Tay Chân Miệng

3. Ca 2: Lưu Ý Về Kỹ Thuật Khi Đặt Máy Soi Qua Miệng Thực Quản

4. Trẻ Bị Tưa Miệng

5. Giải Đáp Thắc Mắc Về Chăm Sóc Răng Miệng Ở Người Trung Niên Và Người Cao Tuổi - Phần 1

6. Giải Đáp Thắc Mắc Về Chăm Sóc Răng Miệng Ở Người Trung Niên Và Người Cao Tuổi - Phần 2

7. Giải Đáp Thắc Mắc Về Chăm Sóc Răng Miệng Ở Người Trung Niên Và Người Cao Tuổi - Phần 3